Nu het deel over de NLP Metaprogramma’s ‘Waarneming’ is afgerond, ga ik verder met de hoofdgroep Motievatiefactoren. De eerste is: ‘Waarden‘.

Emoties zijn boodschappen van je onbewuste en zijn nauw verbonden met je waarden. Waarden zijn een soort kompas dat richting geeft aan je denken en handelen. Ze hebben de functie van ‘aandachtfilter’ en ‘selectiemechanisme’. Waarden helpen je om zaken te evalueren. Het zijn criteria voor goed of slecht, kwaliteit of niet. Je richt je op zaken die belangrijk voor je zijn: dat zijn je doelwaarden. Of je concentreert je op wat je ‘bestaande waarden‘ bedreigt.

Doelwaarden zijn de waarden die je zoekt (in je werk bijvoorbeeld) en ‘waar je voor gaat’. Bestaande waarden zijn waarden die heel vanzelfsprekend voor je zijn, en heel belangrijk zijn. Als aan een van deze bestaande waarden niet voldaan wordt, dan demotiveert dat. Je kunt zelfs agressief of ‘allergisch’ reageren als aan een van je bestaande waarden niet voldaan wordt. Je waarden creëren je motivatie om iets te doen of te laten.

Het is belangrijk voor mensen dat hun bestaande waarden vervuld zijn en blijven. Het is ook nuttig erop te letten dat doelwaarden door je omgeving en door je eigen handelen worden gerespecteerd. Ontevredenheid ontstaat wanneer je eigen waarden worden veronachtzaamd. Tevredenheid met je leven en je werk hangt samen met verbonden en in harmonie zijn met je individuele waarden.

Iedereen heeft natuurlijk zijn eigen definitie van een bepaalde waarde. Dat zijn de criteria waar een waarde aan moet voldoen voordat het voor jou die bepaalde betekenis heeft. Wanneer is een vork een vork?

Betrouwbaarheid voor mij betekent dat je niet moet liegen en dat je je aan je afspraken houdt. Of dat je me vertelt dat je je er niet aan kunt houden. Twee criteria voor één waarde. Je kunt je voorstellen dat hoe meer criteria iemand hanteert hoe moeilijker het is om hem tevreden te stellen.

Verwar de betekenis van het tegenwoordig in een adem genoemde “normen en waarden” niet. Normen zijn namelijk de waarden van een ander waar jij je aan moet houden. De term ‘normen’ komt uit de kwaliteitszorgsystemen zoals ISO xxxx en betekent letterlijk (van Dale): “Manier van handelen waarnaar een categorie van personen zich kan of moet richten.” Normen worden neergelegd door de regering, de wet en je omgeving en hoeven niets met jouw waarden te maken hebben. Dat ‘normen en waarden’ al een aantal jaren in één adem genoemd wordt, is een slim politiek spelletje om jou te laten denken dat hun normen ook jouw waarden zijn :-). Reageer als je het ermee eens bent, of niet.

Voorbeelden van waarden: betrouwbaarheid, tolerantie, verantwoordelijkheid, loyaliteit, samenwerking, motivatie, vrijheid, creativiteit, openheid, eerlijkheid …

Als je weet welke waarden iemand motiveren om te doen wat hij doet, en je houdt daar in je communicatie rekening mee, of je past je woordgebruik erop aan, dan ben je weer een stapje dichter bij elkaar.

Het verschil tussen schuld en schaamte?
Schuld (of een schuldgevoel) heb je als je de waarden van iemand anders niet hebt gerespecteerd. Schaamte (of schaamtegevoel) heb je als je je eigen waarden niet hebt gerespecteerd.

Het volgende stuk gaat over het NLP Metaprogramma: Motieven (invloed, waardering of resultaatgerichtheid).

De foto van onze oudste dochter Sarah met haar creatie ‘Vork’ is gemaakt door H.S.

5 Reacties to “(7) NLP Metaprogramma’s: Waarden (motivatiefactoren)”